Redelijk uitgeblust zit ik nu aan tafel mijn verhaal te
schrijven, Bangla kijkt mee over mijn schouder, wat een dag, wat een ervaring
weer. Kleine Hiya van twee jaar oud ontmoet, ze had twee klompvoetjes en heeft
heupdysplasie, een ander lief klein meisje van 8 maanden met twee klomphandjes,
beiden zullen ze geopereerd worden en gaan ze een zonnige toekomst tegemoet.
Maar ook veel andere lieve kindjes gezien waarvoor de toekomst er heel wat
minder rooskleurig uitziet.
Laat ik bij vanmorgen beginnen, om 4 uur gaat de wekker en
dat is vroeg. Voor vandaag ben ik uitgenodigd door de fysiotherapeut van het
R.C.F.C. om mee te gaan naar hun dependance in Bolpur. Dat ligt op zo’n 3 uur
treinen van Calcutta en aangezien het open spreekuur rond 9 uur begint …
Eigenlijk is het niet helemaal waar, ik heb mezelf een beetje uitgenodigd toen
hij erover vertelde. Hij vond het geen bezwaar dat ik meeging en had het ook
vast niet verwacht, gezien de vertrektijd. Maar ik ben een stoere meid J en als ik iets graag
wil zien, doe ik het gewoon.
Uiteindelijk was ik veuls te vroeg op het treinstation van
Howrah. Het zekere voor het onzekere nemen betekent dat je dus om 5 uur al op
Howrah bent, maar goed, beter een uur te vroeg dan 5 minuten te laat. Het is ook
weer een ervaring op zich, zo vroeg op het treinstation. Als ik naar de
terminal loop, komt er zojuist een stoet met dragers naar buiten, er is
blijkbaar net een goederentrein aangekomen en die moet gelost worden. Het zijn
er niet zo maar een paar, tientallen dragers, volgens mij wel meer dan 100. Het
is net een tekenfilm, het blijft maar uit het station komen, echter in dit
geval geen getekende figuren, maar echte mensen, dun, klein, mager met een
enorme vracht op hun hoofd, die waarschijnlijk veel zwaarder weegt dan de
mensen zelf. Ik sta even stil om te kijken of ik het wel goed zie, uiteindelijk
verdwijnen ze allemaal in de schemer, het is nog donker.
Ook in het station is het een bedrijvigheid van jewelste,
het is veel drukker dan vorige week, toen we rond 10 uur de trein naar
Khamargacchi namen. Er slapen ook immens veel mensen op de grond, complete
gezinnen, met hun hoofd op hun tas of op hun schoenen, velen onder een
dekentje, velen ook niet, de meesten alleen op een krantje. Ik voel met gelijk
weer helemaal ‘in India’.
De trein is voor mij gereserveerd door het R.C.F.C. en dat
was maar goed ook. Als hij aan komt rijden, is het een gekkenhuis op het
perron, drommen met mensen (zonder een gereserveerde plaats) vechten om een
plekje vooraan. Als de trein stilstaat bonzen ze op de deuren en ramen, alsof
dat wat zou helpen. Ik loop naar mijn eigen rijtuigie J, nummer D2, stoel 7, op de
trein aan de buitenkant hangt de lijst met passagiers en tussen allemaal
Bengaalse namen staat daar trots ‘Willeke Huigens’, grappig toch?
Ik zit tussen twee families in, kinderen, oma, ouders en het
duurt even voordat iedereen het eens is over de plaatsen. Beide families
claimen stoel nummer 8 te hebben, maar dat is natuurlijk niet zo.
Uiteindelijk is iedereen het eens, we kunnen gaan. Tijdens
de treinrit verandert het landschap geleidelijk aan. Na de grote stad Calcutta
volgt een veel groenere omgeving, daarna heel veel rijstvelden (momenteel wordt
de rijst geoogst), de huisjes van steen veranderen in huisjes van klei en leem.
Als je uit het hectische Calcutta komt, doet het allemaal gemoedelijk aan, maar
schijn bedriegt vrees ik. Het leven zal hier niet minder hard zijn dan in de
grote stad.
Als we, na drie uur, aankomen in Bolpur, nemen we een
fietsrickshaw richting de kliniek. We kijken elkaar even kort aan, nemen we één
of twee rickshaws ? Ik stel voor er één te nemen als hij er tenminste geen
problemen mee heeft en dat heeft hij niet. Maar als we instappen, snap ik zijn
vraag ineens stukken beter. De bankjes zijn berekend op twee bescheiden Indiase
kontjes en niet op twee van de onze, want ook onze fysio is redelijk breed op
de heupen J.
Maar goed, we hangen allebei op één bil op het bankje en de ander bungelt in de
lucht. De gaten en kuilen en verkeersdrempels doen deze keer wat extra pijn,
maar ja, ik zou en moest nu eenmaal samen in een rickshaw…
 |
| de kliniek |
Als we aankomen zie ik een schitterend groot gebouw met een
enorme tuin eromheen. Het is slecht onderhouden, dat zie ik ook. Madan vertelt
dat hier ‘vroeger’ (en daarmee bedoelt hij een jaar of 6 terug) een bloeiende
kliniek was. Elke dag therapie, elke dag een vocational programma, boven zijn er
slaapzalen en alles was goed onderhouden. Toen is de klad erin gekomen en pas
sinds een jaar heeft Madan het wekelijkse inloopspreekuur weer hervat. De
kliniek is nu alleen maar op zondagochtend open.
De patiënten zitten al te wachten. Twee werkneemsters doen
de intake en verwijzen ze dan door naar het kamertje van Madan. Als het
spreekuur start, zit het tempo er gelijk goed in. Uiteindelijk behandelt hij in
een kleine 3 uur zo’n 22 patiënten. Twee keer neemt hij een korte pauze (net
lang genoeg om een sigaretje te roken, hij mist Jannie dan ook en vind het
jammer dat ik niet rook), maar verder gaat hij gestaag door.
 |
| hier vindt de intake plaats |
 |
| de behandelkamer |
 |
mocht je je afvragen wat een strijkijzerdoos doet op de tafel in de
behandelkamer ... daar zit het hamertje in van de fysio ... |
Het aanbod van patiënten is erg divers. Zo komen er veel
ex-patienten van het R.C.F.C. in Calcutta langs. Een meisje met een klompvoet
die in het gips is gezet, ze komt langs voor een checkup en Madan vertelt dat
ze naar Calcutta kunnen gaan om het gips eraf te laten halen. Maar er komen ook
ex-patienten langs die al bijna 20 jaar geleden zijn geopereerd. Eentje is al
moeder van een kereltje van 4 jaar. Ze heeft klachten, die met oefeningen
verholpen kunnen worden.
Er komen ook kinderen langs die reeds eerder met oefeningen
naar huis zijn gestuurd. De ervaring leert Madan dat hier helaas vaak weinig
vervolg aan wordt gegeven. Zo is er een jongetje die niet kan staan, met
oefeningen zou hij zelfs kunnen leren lopen, maar zijn ouders doen de
oefeningen niet of te weinig. Madan laat duidelijk weten dat de
verantwoordelijkheid bij de ouders ligt en hij spreekt ze dan ook vermanend
toe.
 |
dit kereltje houdt zijn opa stevig vast, hij vindt het best eng om hier
te zijn, zijn ouders hebben hem overigens in de steek gelaten, omdat
hij gehandicapt is, hij wordt dus nu opgevoed door zijn grootouders |
Maar er komen ook zeldzame aandoeningen voor. Zo is er een
meisje van 8 maanden met twee klomphandjes (in plaats van klompvoetjes). Dit
komt (gelukkig) niet veel voor. Het meisje is één en al vrolijkheid en ze wil
eigenlijk gelijk bij me zitten. Wat een heerlijk vrolijk ding. Ze is nog te
jong om hieraan geopereerd te worden, te meer omdat ze in haar onderarmen ook
een bot mist. Waarschijnlijk kan ze met 2 á 3 jaar geopereerd worden, ze komt
nu af en toe op controle, zodat ze haar in de gaten kunnen houden.
 |
| so far so good for the privacy, de mensen kijken nieuwsgierig mee... |
En dan komt de kleine Hiya langs met haar moeder (danwel
haar moeder komt natuurlijk met de kleine Hiya langs). Hiya is ongeveer twee
jaar oud, ze had twee klompvoetjes en is daar vorig jaar aan geopereerd in het
R.C.F.C. in Calcutta. Ze is dus een ex-patientje. Hiya is een kleine lachebek
en is apetrots dat ze kan lopen met haar braces. Maar ze heeft eigenlijk een
nog veel groter probleem, namelijk heupdysplasie. Ze loopt dan ook alles
behalve gemakkelijk. Niet dat het haar nu deert hoor, ze heeft er enorm veel
lol in!
 |
| Hiya, een prachtig meisje ! |
Maar ze moet hier eigenlijk aan geopereerd worden. Het probleem is dat
het R.C.F.C. hier de middelen en expertise niet voor heeft en dat dat dus bij
een ander ziekenhuis moet gebeuren. En dit kost dus geld. Oef … ik word wel
gelijk op de proef gesteld nu geloof ik. Niemand vraagt momenteel direkt om
geld, maar ik besef wel dat wij haar kunnen helpen. Als Madan vertelt dat de
ouders 15.000 roepies beschikbaar hebben (er zijn 30.000 roepies nodig) ga ik
direkt overstag. Haar ouders geven dus gelukkig erg veel om hun dochter en
willen al hun spaargeld inleggen voor de operatie. De moeder is dolblij als ik
ze vertel dat wij haar dochter gaan helpen. En Hiya geeft bij het afscheid nog
haar prachtige pretoogjes prijs … een heerlijk kindje dat straks weer gezond
door het leven kan gaan !!!
 |
| de pretoogjes van Hiya |
Er komen op het inloopspreekuur ook veel C.P. patienten
langs. Cerebral Palsy (voor uitleg s.v.p. even op google zoeken, het is te
complex om hier kort uit te leggen) is een veel voorkomend probleem hier. Er
zijn veel gradaties, vaak betekent het dat de kinderen ook mentaal een
achterstand hebben. Er komen ook een aantal ouders langs met kinderen die geen orthopedische problemen hebben, maar geestelijk zwaar gehandicapt zijn. Wanhopig en vragend kijken ze Madan aan. Het enige wat hij kan doen is ze doorverwijzen naar het ziekenhuis ...
De behandeltijd tijdens dit spreekuur is niet zo lang, dat
kan ook niet als je zoveel patiënten moet helpen. Madan heeft wel voor elk kind
alle aandacht en doet geduldig de oefeningen voor die de ouders met hun kind
moeten doen.
Het valt me trouwens hier ook op, net als in het R.C.F.C. in
Calcutta geeft het personeel enorm veel om de kinderen. Ze gaan er super mee
om, maken grapjes om ze op hun gemak te stellen en troost ze als ze pijn
hebben. Ik ben er best trots op om deze mensen een beetje te mogen kennen.
Er komen overigens ook patiënten langs die hulpmiddelen
hebben die gerepareerd moeten worden. De workshop is daarom ook elke zondag
geopend, zodat deze mensen gelijk geholpen kunnen worden.
Aan het begin van het spreekuur komt er een jongetje langs
met twee klompvoetjes. Hij is een lange tijd geleden in het gips gezet, maar de
ouders hebben de fysiotherapie die erna echt nodig is, niet goed opgevolgd. Hij
moet nu alsnog geopereerd worden. De ouders zijn bang voor de kosten, want ze
zijn arm. Madan legt uit dat de operatie en de nazorg gratis is, het enige wat
van de ouders verwacht wordt is een bijdrage in de voeding van 25 roepies (37
cent) per dag.
Rond een uur of 1 verlaat de laatste patiënt het gebouw. Het
was een drukke ochtend voor Madan, er waren veel patiënten en hij heeft ook
zijn best gedaan om mij uit te leggen wat de problemen bij de kinderen waren.
Hij vertelt me zijn plannen voor deze kliniek. Hij zou graag willen dat de
kliniek weer zo’n 4 á 5 dagen in de week open gaat, dat hier elke dag een
fysiotherapeut aanwezig is, zodat de kinderen regelmatig therapie kunnen
ontvangen. Hij wil graag een vaccinatieprogramma starten. Hij zou graag willen
dat het vocational programma weer gaat draaien, dat er wekelijks een kinderarts
aanwezig is voor een open spreekuur, dat er lunches verstrekt gaan worden,
omdat veel kinderen ver moeten reizen en als laatste zou hij graag een school
starten. Je kan Madan niet verwijten dat hij geen ideeën heeft! Madan is een
erg gedreven mens waarbij het belang van de kinderen voorop staat, fantastisch.
In de trein val ik al snel in slaap, niets voor mij, maar
het was een korte nacht en een indrukwekkende ochtend, het ritme van de trein
maakt me slaperig. Als ik wakker wordt door een voorbijrazende trein, zie ik
dat Madan niet meer naast me zit. Huh? Ik weet dat hij er eerder uit moet, hij
hoeft maar tot Bandel, maar zou hij me dan niet even wakker maken ? Ik zie dat
zijn waterfles er nog wel ligt en even later komt hij terug. Hij was even roken…
Terug op Howrah neem ik een taxi naar Maidan. Een prepaid,
dat scheelt gezeur en tijd. Ik eet nog even een soepje bij Fire&Ice en neem
de metro terug naar huis. Ik ben moe en als ik bij thuiskomst de manager van
het hotel zie, moet hij het ontgelden (hij is niet bepaald mijn vriend). Hij had
vanmorgen het personeel niet verteld dat ik zo vroeg weg moest (dat had ik wel
met hem afgesproken), dus ik moest iedereen wakker maken, dat vond ik
vervelend. Ik wrijf het hem gelijk in en hij kruipt haast op z’n knieën, sorry
ma’am … En nu ik toch lekker bezig ben, mag ik eindelijk eens schone lakens, ik
slaap de laatste 10 dagen nog steeds op dezelfde … hij zegt me het morgen te
doen, tenzij het nu echt vandaag moet. Nou ja, dat hoeft nu ook weer niet,
morgen is goed. Vijf minuten later staat hij achter me op mijn kamer. Of ik
misschien toch gelijk schone lakens wil. Hij zegt dat de lakens om de drie
dagen verschoond worden … huh ? Ik ligt al 10 dagen op hetzelfde bruin
gestreepte laken? Hij vertelt me dat ze verschillende sets hebben met hetzelfde
design … ja, ja …
En nu is het dus een uurtje later, ik ben mijn verhaal aan
het schrijven terwijl mijn nieuwe buurman (van de kamer hiernaast) achter me
zit. Een aardige man, ik noem hem maar Bangla, komt uit San Fransisco, maar is
hier in Calcutta opgegroeid. Hij is op familiebezoek. Er staan drie potten
verschillende koffie in de keuken, dus ik dacht eerst dat er een complete
familie bij me was ingetrokken, maar hij is maar alleen … hij is een
koffiejunk, vertelde hij me. Morgen maar eens een leuk praatje maken, als hij
hier is opgegroeid, kan hij me vast een tipje van de Indiase culturele sluier
oplichten… altijd interessant !!
